Blog van de bestuurders van NassauVincent: De kracht van brede brugklassen: naar een gelijker onderwijslandschap

Beste lezer,


Als college van bestuur van NassauVincent zijn we samen met een enthousiaste klankbordgroep bezig met het ontwikkelen van onze nieuwe koers vanaf 2025. We noemden het al eerder: het onderwerp eerlijke kansen voor leerlingen krijgt een prominente plek. We denken hierbij bijvoorbeeld aan brede brugklassen. Op verschillende plekken in het land worden de brede brugklassen weer ‘in ere hersteld’. Waarom is dit van belang?


We vinden het ten eerste erg belangrijk dat leerlingen van verschillende onderwijsrichtingen en met verschillende achtergronden elkaar ontmoeten. Onze samenleving raakt steeds meer verdeeld. Ontmoeting helpt om elkaar te begrijpen, het maakt een samenleving sterker, het zorgt ervoor dat mensen zich bekommeren om elkaar.


Ten tweede is er onderwijskundig veel te zeggen voor brede brugklassen. Nederland is een van de landen waar leerlingen al op zeer vroege leeftijd (11, 12 jaar) geselecteerd worden voor een on­derwijsniveau in het voortgezet onderwijs. Deze vroege selectie gaat met onzekerheid gepaard, omdat de potentiële leerprestaties van een leerling op jonge leef­tijd moeilijker te voorspellen zijn dan op latere leeftijd. Hierdoor kunnen leerlingen verkeerd geplaatst worden in het voortgezet onderwijs. We weten dat de thuissituatie van leerlingen een grote rol speelt bij de advisering. Vroege selectie kan ertoe leiden dat leerlingen zich niet optimaal kunnen ontwik­kelen en er sociale ongelijkheid in onderwijskansen kan ontstaan. Gemengde brugklassen maken dit risico kleiner. Het uitstellen van een plaatsingsbeslissing door een gemengde brugklas maakt dat leerlingen, ouders en scholen meer tijd en informatie hebben om te bepalen wat de capaciteiten van de leerling is, waardoor de uiteindelijke niveau­bepaling na de gemengde brugklas accurater wordt. Daarom pleit onder andere de Onderwijsraad ervoor om de plaatsingsbeslissing uit te stellen door een (driejarige) gemengde brugperiode in te stellen.


Verder weten we dat de feitelijke verschillen tussen de meeste leerlingen in de verschillende onderwijssoorten (vmbo, havo en vwo) helemaal niet zo groot zijn als we denken[1]. Zie daarvoor bijvoorbeeld de studies van Louise Elffers. Interessant is een recent onderzoek op basis van de data van het Nationaal Cohortonderzoek Onderwijs waaruit blijkt dat leerlingen in gemengde brugklassen met  hun diploma vaker het basisschooladvies overtreffen dan leerlingen in homogene brugklassen. Het is bovendien gemakkelijker doorstromen naar de havo vanuit de gemengde brugklas dan pas na het afronden van een vmbo-opleiding. Dat is vooral gunstig voor jongeren uit een achterstandsituatie, die vaker zich op latere leeftijd ontplooien. Vraag je je af wat het effect van een heterogene brugperiode is voor vwo-leerlingen? Opvallend genoeg leidt dit tot een hoog percentage onvertraagd geslaagden. Je vindt het artikel via deze link.


Deze veellezers noemen hier ten slotte graag weer een boek dat ze hebben gelezen:


Alice heeft het boek “Vos in de VS” van Michiel Vos bijna uit. Op een onderhoudende manier schrijft Michiel Vos hoe het is om in de VS te wonen als (oud) Nederlander. Je kent hem misschien wel van de radio, waar hij regelmatig te gast is bij Ruud de Wild. Het boek is vaak vermakelijk, soms bewonderingswaardig. Sommige passages zijn bizar. Tegelijkertijd realiseer je je dat veel van de huidige maatschappelijke ontwikkelingen afkomstig zijn van het continent aan de andere kant van de oceaan. Dus wie de toekomst wil zien, leest dit boek...



[1] Louise Elffers, Onderwijs Maakt Het Verschil, 2022


Alice Vellinga en Annalie Osinga
College van bestuur NassauVincent