Beste lezer,
Als bestuurders van de kersverse stichting NassauVincent - opgericht op 1 januari 2024 - zullen we maandelijsks een blog schrijven. We zullen vertellen over het wel en wee van onze stichting voor voortgezet onderwijs in de regio Noord- en Midden-Drenthe. Maar we zullen ook maatschappelijke onderwerpen niet schuwen. We schrijven deze blogs op persoonlijke titel; soms individueel, soms gezamenlijk. Veel leesplezier!
In Noord-Nederland voelen we ons wel eens een beetje achtergesteld. We zeggen wel eens dat het lijkt of die A28 richting het noorden net wat langer is, dan andersom. Het weer onlangs was juist heel gul naar het noorden. Waar de rest van Nederland de hele week te maken had met regen en kou, hadden wij aangenaam zomers weer. Het was zelfs zweten voor de examenleerlingen. Over examens gesproken: sommige examens lijken mee te vallen, andere vallen weer tegen. “Ze zijn weer op het goede niveau”, hoorden we, maar ook: “Wat staan er soms ingewikkelde teksten”. In elk geval is de organisatie van de examens op onze scholen, net als vorige jaren, weer perfect geregeld.
Groot nieuws is dat er een hoofdlijnenakkoord is. Wat staat er in dit akkoord over het onderwijs? We lezen dat de financiering van het onderwijs beter moet: van allerlei losse subsidies wil men naar een solide geldstroom, die voorspelbaar is. Dat kan helpen het lerarentekort te verkleinen: meer betrouwbaarheid en vaker vaste aanstellingen. En uiteraard kan niemand tegen een hogere kwaliteit en een goede beheersing van de basisvaardigheden zijn. Wij vinden dat ook heel belangrijk: leerlingen moeten het Nederlands goed beheersen, ze moeten goed kunnen rekenen en zich kunnen ontwikkelen tot volwaardige burgers. Maar waarom staat er in het akkoord dat onderwijsmethoden bewezen effectief én politiek neutraal moeten zijn? Hoe zien we dat voor ons? Gaat de politiek op deze manier juist meer invloed op het onderwijs uitoefenen- hoe neutraal is dat?
Bij veel lessen die we bijwoonden de afgelopen jaren, hadden leraren zélf het onderwijs verder ontwikkeld, zelf lessen geschreven en zelf lesmateriaal ontwikkeld. We moedigen aan dat leraren niet alleen zich op lesmethoden baseren, maar ook zelf onderwijs ontwikkelen en keuzes maken. Het is mooi als er in de lessen ruimte is voor de actualiteit en wat er speelt in de klas en in het leven van leerlingen. Natuurlijk moet het onderwijsaanbod goed zijn onderbouwd en moeten de onderwijsconcepten deugen. Maar we zijn wars van het verkleinen van de ruimte voor het vakmanschap van de leraar. Dus graag niet nog meer macht bij de leveranciers van leermethoden, maar meer professionele ruimte voor de docent. Daar mag de politiek vertrouwen in hebben.
We missen in het hoofdlijnenakkoord de urgentie die wij voelen op het thema gelijke kansen. In Nederland moeten leerlingen al heel vroeg -samen met hun ouders- kiezen welke onderwijsrichting ze op willen/kunnen. Op 11- of 12- jarige leeftijd (en dit proces begint al in groep 6) kies je al een richting: vmbo, havo/vwo; praktisch onderwijs of theoretisch onderwijs. Er zijn zoveel leerlingen die helemaal nog niet weten wat ze later willen doen, maar ook nog niet kunnen laten zien wat ze kunnen. Niet elke leerling ontwikkelt in hetzelfde tempo en krijgt thuis dezelfde kansen. We wensen elke leerling toe dat hij of zij later mag kiezen op welk niveau hij examen wil en kan doen. En we wensen elke leerling toe dat ze een mooie mix van praktijkvakken en theorie kunnen volgen. De samenleving heeft denkkracht en handige handen nodig. We vinden het ook heel belangrijk dat leerlingen uit verschillende ‘bubbels’ samen naar school gaan. De huidige tweedeling in het onderwijs vinden we niet meer passen en sterker nog; het vergroot de ongelijkheid van kansen voor kinderen.
Zoals gewoonlijk bespreken we een boek. Dit keer las Alice een pakkend boek: “De Afgrond, de Cubacrisis van 1962” van Max Hastings. Ze vertelt: Niet zo lang geleden zwom ik in het water van de prachtige Varkensbaai op Cuba en vroeg me af wat daar lang geleden allemaal is gebeurd. Dit boek gaat daarover: het hoogtepunt van de Koude Oorlog. Het is huiveringwekkend te lezen hoe dichtbij de wereld in 1962 bij een nucleaire oorlog was. Leiders die weloverwogen plannen uitstippelen en deze toetsen? Zorgvuldige procedures over het bedienen van nucleaire wapens? Goed onderhoud bij levensgevaarlijke apparatuur? Heldere communicatie in de defensie? Wereldleiders die elkaar begrijpen en elkaar durven opzoeken? Na dit boek ben je al deze illusies armer. Voor de meesten van ons speelde deze gebeurtenissen af voor onze geboorte, maar na het lezen van het boek realiseer je dat het allemaal heel anders had kunnen aflopen. Het boek leest niet gemakkelijk, het bevat nogal wat feiten. Maar als je de film Oppenheimer hebt gezien en je nu wel eens afvraagt wat het betekent dat de Koude Oorlog weer terug is, lees dan vooral dit boek. Te leen bij de bibliotheken.
Alice Vellinga en Annalie Osinga
College van bestuur NassauVincent