De bestuurders van NassauVincent schrijven periodiek een blog. Dit keer een blog van Annalie.
Beste lezer,
Deze week start alweer de 90e editie van de Boekenweek, met als thema 'Je moerstaal'. Voor mij ieder jaar opnieuw een mooie aanleiding om weer een boek te kopen, vanwege het Boekenweekgeschenk. Dit jaar kijk ik daar extra naar uit, omdat het geschenk geschreven is door een docent uit het voortgezet onderwijs: Gerwin van der Werf. In zijn columns voor dagblad Trouw lees ik veel liefde terug voor het vak, jongeren en literatuur. Kortom, een echte inspiratiebron!
De Boekenweek loopt van 12 tot en met 23 maart: een ideale kans om samen extra aandacht te besteden aan leesplezier.
Tijdens een recent bezoek aan onze locatie Lariks van CS Vincent van Gogh zat ik naast een leerling die enthousiast vertelde over haar boekkeuze voor een boekpresentatie. Dat deed ze niet in haar 'moerstaal', maar in het Engels – en dat ging haar uitstekend af. Ze vertelde me dat ze zelf mocht kiezen en daardoor extra enthousiast was geworden. Haar boek viel binnen het genre sciencefiction, maar ze liet me weten ook dol te zijn op griezel, horror, fantasy en misdaad. Ik werd geraakt door haar enthousiasme; leesplezier spat ervan af wanneer leerlingen zélf mogen kiezen.
Binnen alle locaties van NassauVincent werken we hard aan het versterken van basisvaardigheden zoals taal. Vanzelfsprekend besteden we daarbij veel aandacht aan analyses van taalvaardigheden en het opstellen van taalbeleid. Toch mis ik daarin soms een belangrijk element: het plezier in lezen. In het recente rapport van de Inspectie van het Onderwijs staat dat de leesvaardigheid van Nederlandse leerlingen ernstig onder druk staat, vooral binnen het vmbo b/k. Twee derde van deze leerlingen leest in het tweede leerjaar nog onder het minimale 1F-niveau, terwijl niveau 2F nodig is om volwaardig mee te draaien in onze maatschappij. De aanbevelingen uit het rapport zijn helder en streng: leerlingen moeten meer lezen, leraren moeten verplicht nascholing krijgen, en lerarenopleidingen moeten studenten verplicht laten lezen.
Hoewel ik de urgentie begrijp, voelt dit 'moeten' ook tegenstrijdig. Leesplezier blijft immers de krachtigste motor achter leesvaardigheid – en plezier kun je niet afdwingen. Dit onderkent ook de Inspectie zelf. Uit onderzoek blijkt dat leesmotivatie het sterkst groeit als leerlingen geprikkeld worden vanuit hun eigen interesses én als leraren zelf plezier in lezen uitstralen.
Mijn pleidooi is daarom eenvoudig: lees, geniet ervan en vertel erover! Welk boek je kiest, maakt niet uit. Zolang het je aanspreekt en je er enthousiast over kunt vertellen. Geef leerlingen ruimte om hun eigen keuzes te maken en sluit aan bij inspirerende programma’s zoals 'De bibliotheek op school', waarbij onderwijs, bibliotheek en gemeenten samenwerken aan leesplezier op school én thuis. Gebruik ook deze Boekenweek om lezen extra in de schijnwerpers te zetten.
Tot slot geef ik graag zelf het goede voorbeeld met een boekentip. Deze maand las ik de bundel 'Zeer kort' van A.L. Snijders. Snijders, voormalig leraar Nederlands, blinkt uit in het genre 'zeer korte verhalen' (zkv’s). De bundel, samengesteld door Arjen Lubach, bevat korte verhalen die vaak slechts één pagina beslaan. Het draait hierin minder om plot en meer om het oproepen van een bepaalde sfeer of herinnering. Snijders schrijft regelmatig over zijn ervaringen in het onderwijs, wat zijn verhalen extra herkenbaar maakt voor iedereen die in het onderwijs werkt. Een echte aanrader als je af en toe even kort wil ontsnappen in een verhaal.
Annalie Osinga
College van bestuur NassauVincent